کتاب بهائیان ایران، که از مجموعه پژوهش‌های تاریخی – جامعه‌شناختی ایران است توسط نشر باران در سوئد منتشر شد.

این کتاب که پیشتر به‌زبان انگلیسی توسط ویراستاران: دومینیک پرویز بروکشا و سینا فاضل تحت عنوان: The Baha’is of Iran منتشر شده است به کوشش و ویراستاری فریدون وهمن و با ترجمه‏ی حوری رحمانی و عرفان ثابتی به فارسی برگردانده شده است.

در مقدّمه‌ی نشر انگلیسی این کتاب ویراستاران یادآور شده‌اند که:

«جامعه‌ی بهائی ایران در دهه‌های 1860 و 1870 از بقایای جنبش بابی برخاست و وسعت و تنوّع آن از اواخر قرن نوزدهم تا دهه‌ی 1920، به طرز چشمگیری افزایش یافت.» ویراستاران تاکید می‌کنند که «جامعه‌ی بهائی ایران در اواخر قرن نوزدهم، فقط متشکّل از بقایای جامعه‌ی بابی نبود. بهاءالله پیروانش را تشویق کرد که به نقاط فاقد بهائی کشور سفر نموده جوامع محلّی جدیدی را تأسیس کنند.»

ویراستاران هدف از انتشار این مجموعه مقالات را، سوای ارائه‌ی مطالعاتی در خصوص توسعه‌ی اجتماعی و تاریخی جامعه‌ی بهائی ایران، پر کردن خلأیی می‌دانند که هم در مطالعات علمی در مورد آیین بهائی، و هم در مطالعه‌ی ایران مدرن به طور عام، وجود دارد.

ویراستاران اشاره کرده‌اند که این مجلّد سه مضمون عام دارد. نخستین آنها گروش به آیین بهائی است. گر چه اکثر بهائیان ایرانی پیشینه‌‌ای شیعی داشتند ولی شمار زیادی از یهودیان و زرتشتیان ایرانی هم به آیین بهائی گرویدند- که مایه‌ی نگرانی روحانیّون این ادیان و شگفتی ناظران خارجی شد

دوّمین مضمون این مجلّد، سهم جامعه‌ی بهائی در زندگی فرهنگی و اجتماعی کشور است. زنان در این امر نقش برجسته‌ای داشتند و دومینیک پرویز بروکشا، نقش مکاتبات بهاءالله و عبدالبهاء را با شماری از زنان بهائی، در بسیج آنان به عرصه‌ی فعالیّت‌های اجتماعی - هم در داخل جامعه‌ی بهائی و هم در جامعه‌ی ایران به طور کلّی- بررسی می‌کند.

سوّمین مضمون این کتاب که در مقالات متعدد بررسی شده آزار و اذیّت بهائیان است. خطری که از ابتدای پیدایش این آیین، پیوسته وجود داشته است. در این بخش از کتاب مقالاتی به قلم پنج چهره‌ی برجسته‌ی مطالعات ایرانشناسی درج شده است.

ویراستار فارسی کتاب آقای فریدون وهمن نیز در مقدّمه‌ی نشر فارسی یادآور شده‌اند که:

«کتاب حاضر بیانگر بخش‏های گوناگونی از تلاش‏ یک جامعه‏ی نوین دینی برای احراز هویتی مستقل و رها ساختن خود از سنّت‏های کهنه است. این کتاب تاریخ مدوّنی از آیین بهائی از آغاز تا امروز نیست. با این حال فصل‏های گوناگون آن هر یک به گونه‏ای بازگوی شکل گرفتن دینی جدید است که در ایران قرن نوزدهم سر برآورد، آرمان‏های انقلابی آن با شور و کوشش پیروانش به تدریج در جامعه‏‏ی ایران مطرح گردید، و علیرغم بیش از یک قرن و نیم سرکوب و آزار و کشتار، نه تنها به حیات خود ادامه داد بلکه به خارج از مرزهای ایران نیز گسترش یافت. اما این دین هنوز در ابتدای رشد خود است و اگر بر مقیاس ادیانی چون مسیحیت بسنجیم، تا بیرون آمدن از گمنامی و احراز مقامی مساوی در بین ادیان بزرگ راهی دراز در پیش دارد.»

وهمن ادامه می‌دهد که «ادامهء حیات جامعه‏ی بهائی ایران تنها با تبلیغ این دین فراهم نیامد بلکه همانطور که فصول این کتاب نشان می‏دهد، بهائیان از همان روزهای نخست، با باور شدید به اهمیتی که آرمان‏های این دین برای ترقی ایران داشت، به ایجاد مدارس، کوشش در تعمیم بهداشت، پیشرفت بانوان برای حصول تساوی با مردان، تبلیغ قانون‏مداری و حکومت مشروطه، و نظایر آن پرداختند. چنین اقداماتی، نه تنها شخصیت و هویّت این دین را پر رنگ‏تر و برجسته می‏ساخت بلکه موجب تحوّلاتی نوین در جامعه‏ی عقب افتاده‏ی ایران در دوره‏ی قاجار می‏گردید. طبعاً اشاعهء این افکار با منافع روحانیت سنّت‏گرا در ایران در تضاد بود. این روحانیت، که نفوذ دینی و اجتماعی خود را در خطر می‏دید، به مقابله با بهائیان برخاست و مبارزه‏ای را آغاز کرد که بیش از یک قرن و نیم است ادامه دارد. این مقابله، پیش از انقلاب اسلامی، معمولاً با تحریک مردم ناآگاه و با وارد آوردن اتهامات گوناگون به بهائیان صورت می‏گرفت، حملاتی کور و بیرحمانه از سوی اوباش شهرها در پی داشت و به غارت و ویرانی خانه‏ها یا آتش زدن مزارع بهائیان، و گاه کشتار و آوارگی بهائیان می‏انجامید. پس از پیروزی انقلاب اسلامی مبارزه با بهائیان سازمان یافته شد و با شدت و خشونت توسط نهادهای رهبری، سازمان‌های امنیتی و نیروهای بسیجی و سپاه سرپرستی می‌گردد.» کتاب در 500 صفحه وبا جلد محکم منتشر شده‌است.

نوشته‌‌های کتاب فوق از نویسندگان زیر می‌باشد.

افشاری رضا، امانت عباس، امانت مهرداد، بروکشا دومینیک پرویز، توکّلی طَرقی محمد، ساناساریان الیز، شهابی هوشنگ اسفندیار، صادق‏زاده میلانی کاویان، فاضل سینا، فؤادی مینو، مؤمن موژان و وهمن فریدون

کتاب را می‌توانید از طریق نشر باران در سوئد یا از طریق کتابفروشی‌های ایرانی اروپا و امریکا تهیه کنید.

info@baran.se

www.baran.st

t